Międzynarodowy przewóz drogowy towarów Konwencja CMR – obowiązki, dokumenty i ryzyko. Praktyczny przewodnik Kancelarii transportowej
Spis treści
Czym jest Konwencja CMR i kogo dotyczy?
CMR (Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route) to międzynarodowa konwencja regulująca przewozy drogowe towarów pomiędzy różnymi państwami.
Zakres zastosowania CMR:
• Umowa przewozu ma charakter zarobkowy (czyli odpłatny);
• Przewóz odbywa się pojazdami drogowymi;
• Miejsce nadania i miejsce dostawy znajdują się w dwóch różnych krajach (przynajmniej jeden musi być stroną CMR).
O przewozie krajowym możesz przeczytać w moim osobnym wpisie o krajowym przewozie drogowym rzeczy.
Dlaczego list przewozowy CMR jest kluczowy i co powinien zawierać?
Rola listu przewozowego:
• Dowód zawarcia umowy przewozu;
• Podstawa do rozpatrzenia ewentualnych roszczeń;
• Dokument celny i logistyczny.
Co powinien zawierać list przewozowy CMR (art. 6 CMR)?
• Dane nadawcy, przewoźnika, odbiorcy;
• Miejsce i data wystawienia, miejsce przyjęcia oraz przeznaczenia towaru;
• Szczegółowy opis towaru: rodzaj, ilość, masa, opakowanie;
• Koszty i opłaty (np. fracht);
• Instrukcje celne i inne wymagania formalne;
• Klauzula, że przewóz podlega CMR.
Uwaga!
Brak danych lub błędne informacje mogą rodzić odpowiedzialność nadawcy (art. 7 CMR).
Obowiązki nadawcy Konwencja CMR – jak unikać błędów?
Nadawca odpowiada za:
1. Prawidłowość danych w liście przewozowym (art. 6–7 CMR);
2. Dostarczanie dokumentów celnych i instrukcji (art. 11 CMR);
3. Zapewnienie odpowiedniego opakowania – szczególnie przy towarach wrażliwych lub niebezpiecznych;
4. Zabezpieczenie przewoźnika przed skutkami ewentualnych braków lub błędów (art. 11 ust. 2 CMR).
Obowiązki przewoźnika Konwencja CMR – nie tylko przewóz, ale i odpowiedzialność
Przewoźnik musi:
1. Sprawdzić stan i ilość towaru przy przyjęciu (art. 8 CMR);
2. Wpisać zastrzeżenia do listu, jeśli stan lub ilość są niezgodne z deklaracją;
3. Wykonać przewóz w ustalonym terminie i zakresie;
4. Dostarczyć towar odbiorcy w stanie nienaruszonym;
5. Zachować należytą staranność na każdym etapie przewozu.
Zakres odpowiedzialności:
• Przewoźnik odpowiada za zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie dostawy (art. 17 CMR);
• Są wyjątki: siła wyższa, wina nadawcy, naturalne właściwości towaru itp. (art. 17 ust. 2–5);
• Odszkodowanie jest ograniczone do 8,33 jednostki rozrachunkowej za 1 kg brakującej wagi brutto (art. 23 CMR).
Spedytor – czy też podlega CMR?
Rola spedytora:
• Organizuje przewóz, wybiera przewoźników, przygotowuje dokumenty;
• Nie zawsze odpowiada jak przewoźnik, ale jest taka możliwość.
Kiedy spedytor odpowiada jak przewoźnik?
• Gdy faktycznie wykonuje przewóz lub występuje jako przewoźnik w dokumentach;
• Gdy nie ujawnia, że działa jako pośrednik (wyrok SA Warszawa I ACa 696/03).
e-CMR – nowoczesny odpowiednik papierowego listu
Czym jest e-CMR?
• Elektroniczna wersja listu przewozowego, przewidziana w Protokole dodatkowym do CMR (2008);
• Ma taką samą moc prawną jak papierowy dokument (art. 2 Protokołu).
Warunki ważności e CMR:
1. Integralność danych – brak możliwości edytowania po podpisie;
2. Uwierzytelnienie – podpis elektroniczny powiązany z osobą podpisującą;
3. Procedury dostępowe – możliwość dostępu, udostępnienia, przechowywania;
4. Zgoda stron – strony przewozu muszą zaakceptować formę e CMR.
Korzyści:
• Szybszy obieg dokumentów;
• Większa kontrola i automatyzacja.
Podsumowanie: jak zabezpieczyć się w transporcie międzynarodowym?
✅ Prawidłowo wypełniaj listy przewozowe (CMR/e CMR);
✅ Upewnij się, kto faktycznie wykonuje przewóz – spedytor czy przewoźnik?;
✅ Przestrzegaj terminów, dokumentuj zastrzeżenia;
✅ Rozważ wdrożenie e CMR w swojej firmie.
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie przewozów międzynarodowych?
Skontaktuj się z moją Kancelarią – pomagam firmom transportowym, nadawcom i spedytorom w rozwiązywaniu problemów prawnych wynikających z CMR oraz wdrażaniu rozwiązań zgodnych z e CMR. Nie ryzykuj – zabezpiecz swój biznes!